Hofman Pro Audio : Luidsprekercomponenten van wereldklasse |
Hofman Pro Audio, Wijchen |
Hoorns + drivers |
X-Max De technische specificaties van luidsprekerchassis zijn vastgelegd in de zogenaamde Thiele & Small Parameters. Vergelijk van de cijfers lijkt zo dus eenvoudig mogelijk. Desondanks kunnen gemakkelijk interpretatiefouten ontstaan, omdat men appels met peren vergelijkt. Een paar van die misverstanden willen we hier uit de weg ruimen. De X-max van een luidspreker vertelt wat over de maximale lineaire conusuitslag. De wijze van specificeren is soms niet erg duidelijk, laat staan direct vergelijkbaar. De X-Max wordt berekend vanuit de dikte van de poolplaat (airgap height) en de lengte van de spreekspoel (voice coil height). De voice coil height is doorgaans groter dan de airgap, zodat de spreekspoel een eind op en neer kan bewegen zonder dat het aantal windingen binnen de airgap (het magneetveld) daardoor wijzigt. Als namelijk het aantal windingen binnen de airgap afneemt dan zal de aandrijfkracht afnemen en de uitslag minder toenemen dan eigenlijk zou moeten. Er vindt dus compressie plaats van de toppen van het signaal. Nu is het probleem dat elke fabrikant zijn eigen rekenmethode volgt om e.e.a. te specificeren. Sommige nemen de voice coil height minus de airgap height, (ook wel overhang genoemd) als X-max. Anderen nemen de overhang/2 om de + en - uitslag te specificeren. Weer anderen stellen (overigens correct) dat het magneetveld niet abrupt ophoudt buiten de airgap, dus ook de aandrijving niet, en rekent dus een bepaald percentage erbij. Maar die percentages correctie verschillen weer per fabrikant. Het is dus heel moeilijk, zo niet onmogelijk om de X-Max specificaties van merken met elkaar te vergelijken. Nog even iets om over na te denken: Een grote X-max is nodig voor krachtige weergave van lage frequenties, maar is weer ongunstig voor de efficiency van de speaker. Je moet een speaker dus niet meer X-max geven dan nodig is voor zijn taak, want dan is hij gewoon minder luid. Er zijn diverse boxontwerp-programma'tjes op het internet te vinden die naast de ideale maten voor de box ook de conusexcursie geven bij b.v vol vermogen, of de maximum power die kan worden aangeboden bij een bepaalde X-max. Die excursie die het programma geeft is vaak de top/top waarde. Ook wij gebruiken computerprogramma's in de eerste ontwikkelingsfase, maar excursiemetingen middels laser laten zien dat de door het programma voorspelde excursie lang niet altijd volledig wordt gehaald, en dat bij overschrijding van de X-max van de speaker niet abrupt de signaalpieken worden afgeplat, omdat het magneetveld niet abrupt stopt buiten de airgap. Voor nadere vragen of commentaar ben ik altijd te porren; Wil Hofman Hofman Pro Audio |
Hofman Pro Audio is een afdeling van Hofman Elektronica, KvK Arnhem 10041.806 BTW.nr. 8047.18.416B01 - Tel: 024-6774063 - Mobiel: 06-83542937 - E-mail: info@paluidsprekers.nl |